Insecteninventarisatie in Arnhem
Onze ecologen inventariseren insecten in Arnhem. Dit is de eerste ronde voor dit jaar.
De eerste ronde van 2022
Als je het hebt over de Korenmarkt, de Eusebiuskerk en Burgers’ Zoo, denk je aan Arnhem. Naast een fantastisch centrum heeft de gemeente ook een aantal mooie parken. Die parken dragen, net als de groenvoorzieningen in woonwijken, bij aan het groene karakter van de stad. In 2021 is gestart met het onderzoeken van de biodiversiteit van 14 gebieden verspreid door de gemeente Arnhem, zogenoemde ‘Living Labs’. Een living lab kan net zo goed in een woonwijk liggen als in het buitengebied. In de eerste jaren worden verschillende soortgroepen in kaart gebracht. Wat volgt is een advies aan de gemeente Arnhem om de biodiversiteit in de onderzochte gebieden te verbeteren. Of de uitgevoerde maatregelen het gewenste effect hebben gehad zal blijken wanneer na een paar jaar het onderzoek herhaald wordt.
Ook dit jaar worden vier Living Labs door onze ecologen geïnventariseerd en de resultaten worden vastgelegd. Het is eind maart, het voorjaar staat voor de deur en dankzij het zonnetje beginnen de eerste insecten uit te vliegen. Tijd voor drie ecologen om weer op pad te gaan voor de gemeente Arnhem!
Immerloo park
Het eerste natuurgebied waar de ecologen hun ronde lopen betreft park Immerloo en de Huissensedijk. Een park met een natuur- en een recreatieve functie. Naast dat je er heerlijk kunt wandelen, kun je hier namelijk ook disc golfen en voetballen. De drie ecologen komen hier echter niet om te sporten, maar gaan op zoek naar de eerste hommels, dagvlinders en libellen van het voorjaar. Gewapend met een camera, een verrekijker en een determinatiegids starten ze de wandeling. Tijdens deze ronde letten zij op verschillende factoren die de aanwezigheid van insecten kunnen beïnvloeden, zoals de aanwezigheid van bloeiende planten en bomen. Daarnaast tellen en noteren ze de aanwezige insecten.
Insecten tellen
Het is natuurlijk onmogelijk om álle insecten te tellen in een groot natuurgebied. Daarom hanteren de ecologen een telvak. Langs het pad waarop de ecologen loopt worden twee meter links én rechts de voorkomende insecten geteld. Daarnaast tellen ze ook 4 meter boven het pad. Op deze manier is het tellen van insecten goed te realiseren. Binnen enkele minuten in het park Immerloo worden links en rechts naast het pad al de eerste bloeiende planten gesignaleerd: speenkruid en madeliefjes, bloemen waar de insecten over het algemeen gek op zijn.
Al gauw spotten de ecologen ook de eerste hommel en een prachtige exemplaar van de gehakkelde aurelia. Een vlinder die makkelijk te herkennen is aan zijn oranje kleur en gekartelde vleugels. Het gezang van vogels zorgt ervoor dat de ecologen de wandelpas vertragen en een blik werpen door de verrekijker. Verschillende vogels worden zo gevonden zoals het bekende roodborstje, de zanglijster en de gaai.
Uiterwaardenpark Meinerswijk
De tweede locatie waar de ecologen vandaag hun ronde lopen is het Uiterwaardenpark Meinerswijk in Arnhem. Anders dan het Immerloo park, waar je onder de hoge bomen loopt, loop je in park Meinerswijk tussen de, nu nog, dorre bramenstruiken. Bloeiende planten ontbreken hier nog grotendeels, waardoor in dit natuurgebied minder insecten worden waargenomen dan in het, door mensen aangelegde, park Immerloo. Toch wordt een enkele hommel gespot. Met een vangnet vangt één van de ecologen een hommel. Een steenhommel. Te herkennen aan zijn zwarte lijf en een rood-oranje “kontje”. Elk insect heeft zijn eigen kenmerken. Voor dit onderzoek is het belangrijk om te weten om welke hommel het gaat. Verschillende soorten nestelen op verschillende manieren, en zijn soms afhankelijk van verschillende planten. Hoe meer variatie in begroeiing er in een gebied is, hoe meer verschillende insecten- en hommelsoorten aanwezig zullen zijn. Naast hommels spotten de ecologen ook vogels waaronder de aalscholver, roepende haviken en veel roodborsttapuiten. Er worden sporen aangetroffen van de bever die een wandeling door het natuurgebied heeft gemaakt. De groep Konik paarden en de ecologen bekijken elkaar met respect op veilige afstand.
Resultaat van vandaag
Het is nog vroeg in het voorjaar. Veel planten moeten nog gaan bloeien en het de bomen lopen pas voorzichtig een beetje uit. Doordat de eerste ronde zo vroeg in het jaar is, is nog rustig op het gebied van de insecten, maar de verwachting is dat dit het begin is van een veldwerkjaar met veel insecten en andere soorten in de verschillende Living Labs! Na afloop van de monitoring eind 2022, zullen de ecologen een advies schrijven voor de gemeente Arnhem om verbeteringen door te voeren, maar zover is het echter nog niet. Voorlopig worden deze insectenrondes maandelijks herhaald om een goed beeld te krijgen van de aanwezige insecten in de loop van het jaar.
Hommels zoeken
We hebben in Nederland een aantal bekende hommels. Wil je nou zelf ook op zoek naar de steenhommel en andere soorten? Dan kun je de zoekkaart hieronder van Naturalis gebruiken, waarop de meest algemene soorten staan afgebeeld. Of ga naar de hommel-pagina van Naturalis.
